Python’da Operatörler (Operators)

İbrahim ATLIYönetici tarafından 24 Mayıs 2023 1 Kez Okundu

Bu makalemizde python’da uygulamalarımızı gerçeklestirmek, onlarla işlemler yapabilmek için python’da operatörler(operators) konusunu anlatıyor olacağım.

Python, güçlü bir programlama dilidir ve çeşitli işlemleri gerçekleştirmek için bir dizi operatör sağlar. Operatörler, değerleri manipüle etmek, ifadeleri değerlendirmek, karşılaştırmalar yapmak ve kontrol akışını yönlendirmek için kullanılır. Bu makalemizde, Python’da kullanılan temel operatörlerin çeşitlerini ve önemlerini keşfedeceğiz.

Python’da operatörler; Aritmetik Operatörler, Karşılaştırma Operatörleri, Atama Operatörleri ve Mantıksal Operatörlerdir.

Aritmetik Operatörler:

Toplama (+): İki veya daha fazla sayıyı toplamak için kullanılır.
Çıkarma (-): İki sayı arasındaki farkı bulmak için kullanılır.
Çarpma (*): İki sayıyı çarpmak veya bir sayıyı tekrar etmek için kullanılır.
Bölme (/): Bir sayıyı başka bir sayıya bölmek için kullanılır.
Modülüs (%): İki sayının bölümünden kalanı bulmak için kullanılır.
Üs Alma (**): Bir sayının üssünü hesaplamak için kullanılır.
Tam Bölme (//): İki sayının bölümünden tamsayı sonucunu elde etmek için kullanılır.

Aritmetik operatörler, matematiksel hesaplamaları gerçekleştirmek için kullanılır ve temel matematik işlemlerini programlamada uygulamamızı sağlar.

Şimdi aritmetik işlemlerle ilgili kodumuzu yazalım:

a = 7
b = 2
# Toplama
c = a + b
print(c)  # Output: 9
# Çıkarma
d = a - b
print(d)  # Output: 5
# Çarpma
e = a * b
print(e)  # Output: 14
# Bölme
f = a / b
print(f)  # Output: 3.5
# Modülüs
g = a % b
print(g)  # Output: 1
# Üst alma
h = a ** b
print(h)  # Output: 49
# Tam bölme
i = a // b
print(i)  # Output: 3

a = 7

b = 2

# Toplama

c = a + b

print(c) # Output: 9

# Çıkarma

d = a - b

print(d) # Output: 5

# Çarpma

e = a * b

print(e) # Output: 14

# Bölme

f = a / b

print(f) # Output: 3.5

# Modülüs

g = a % b

print(g) # Output: 1

# Üst alma

h = a ** b

print(h) # Output: 49

# Tam bölme

i = a // b

print(i) # Output: 3

2.Karşılaştırma Operatörleri:

Eşitlik (==): İki değerin birbirine eşit olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
Eşit Değil (!=): İki değerin birbirine eşit olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
Küçük (<): Bir değerin başka bir değerden küçük olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
Büyük (>): Bir değerin başka bir değerden büyük olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
Küçük veya Eşit (<=): Bir değerin başka bir değerden küçük veya eşit olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.
Büyük veya Eşit (>=): Bir değerin başka bir değerden büyük veya eşit olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır.

Karşılaştırma operatörleri, değerlerin ilişkisini kontrol etmek için kullanılır ve koşulların doğruluğunu değerlendirmek veya karşılaştırmalar yapmak için önemlidir.

Öyleyse haydi, karşılaştırma ile ilgili kodlarımızı yazalım:

x = 9
y = 4
# Eşitlik kontrolü
print(x == y)  # Output: False
# Eşit olmayan kontrolü
print(x != y)  # Output: True
# Küçük olma kontrolü
print(x < y)   # Output: False
# büyük olma kontrolü
print(x > y)   # Output: True
# Küçük veya eşit olma kontrolü
print(x <= y)  # Output: False
# büyük veya eşit olma kontrolü
print(x >= y)  # Output: True

x = 9

y = 4

# Eşitlik kontrolü

print(x == y) # Output: False

# Eşit olmayan kontrolü

print(x != y) # Output: True

# Küçük olma kontrolü

print(x < y) # Output: False

# büyük olma kontrolü

print(x > y) # Output: True

# Küçük veya eşit olma kontrolü

print(x <= y) # Output: False

# büyük veya eşit olma kontrolü

print(x >= y) # Output: True

3. Atama Operatörleri:

Atama (=): Bir değişkene bir değer atamak için kullanılır.
Toplama ve Atama (+=): Bir değişkenin değerine başka bir değeri ekleyerek ve sonucu tekrar değişkene atayarak kullanılır.
Çıkarma ve Atama (-=): Bir değişkenden başka bir değeri çıkartarak ve sonucu tekrar değişkene atayarak kullanılır.
Çarpma ve Atama (*=): Bir değişkenin değerini başka bir değerle çarparak ve sonucu tekrar değişkene atayarak kullanılır.
Bölme ve Atama (/=): Bir değişkenin değerini başka bir değere böler ve sonucu tekrar değişkene atayarak kullanılır.

Atama operatörleri, değişkenlere değer atamak ve değerleri güncellemek için kullanılır. Bu operatörler, değişkenlerin değerlerini daha kısa ve okunabilir şekilde güncellemek için önemlidir.

Şimdi de, Atama operatörleri ile ilgili kodlarımızı yazalım:

a = 5
# Toplama ve atama
a += 3
print(a)  # Output: 8
# Çıkarma ve atama
a -= 2
print(a)  # Output: 6
# Çarpma ve atama
a *= 4
print(a)  # Output: 24
# Bölme ve atama
a /= 3
print(a)  # Output: 8.0
# Modülüs ve atama
a %= 5
print(a)  # Output: 3.0
# Üst alma ve atama
a **= 2
print(a)  # Output: 9.0
# Tam bölme ve atama
a //= 2
print(a)  # Output: 4.0

a = 5

# Toplama ve atama

a += 3

print(a) # Output: 8

# Çıkarma ve atama

a -= 2

print(a) # Output: 6

# Çarpma ve atama

a *= 4

print(a) # Output: 24

# Bölme ve atama

a /= 3

print(a) # Output: 8.0

# Modülüs ve atama

a %= 5

print(a) # Output: 3.0

# Üst alma ve atama

a **= 2

print(a) # Output: 9.0

# Tam bölme ve atama

a //= 2

print(a) # Output: 4.0

4. Mantıksal Operatörler:

VE (and): İki koşulu aynı anda kontrol etmek için kullanılır.Doğruysa True döner
VEYA (or): İki koşuldan en az birinin doğru olup olmadığını kontrol etmek için kullanılır. En az biri doğru ise True döner.
DEĞİL (not): Bir koşulun tersini almak için kullanılır.

Mantıksal operatörler, koşulları değerlendirmek ve kontrol akışını yönlendirmek için kullanılır. Mantıksal operatörler, karmaşık karar yapısı ve koşulların kontrolü için önemli bir araçtır.

Mantıksal operatörleri ile ilgili kodlarımızı yazalım:

a = True
b = False
# and operatörü
c = a and b
print(c)  # Output: False
# or operatörü
d = a or b
print(d)  # Output: True
# not operatörü
e = not a
print(e)  # Output: False

a = True

b = False

# and operatörü

c = a and b

print(c) # Output: False

# or operatörü

d = a or b

print(d) # Output: True

# not operatörü

e = not a

print(e) # Output: False

5. Bitwise Operatörler:

Bitwise ve(&) : İki sayının ikilik(bitwise) AND işlemini gerçekleştirir.
Bitwise veya(|) : İki sayının ikilik(bitwise) OR işlemini gerçekleştirir.
Bitwise XOR (^ ) : İki sayının ikilik(bitwise) XOR işlemini gerçekleştirir.
Bitwise Not (~) : Bir sayının ikilik(bitwise) tersini alır.
Bitwise shift left (<< ): Bir sayının ikilik(bitwise) sola kaydırma işlemini gerçekleştirir.
Bitwise shift right (>>) : Bir sayının ikilik(bitwise) sağa kaydırma işlemini gerçekleştirir.

Bitwise operatörler, genellikle veri manipülasyonu, veri şifreleme, bit tabanlı hesaplamalar veya donanım programlamada kullanılır. Ancak, günlük Python programlamasında daha az yaygın olarak kullanılırlar. Bit düzeyinde operasyonlar yapmanız gerektiğinde, bitwise operatörler size bu imkanı sunar.

Şimdi de Bitwise operatörleri ile ilgili kodlarımızı yazalım:

a = 5  # 0101
b = 3  # 0011
# Bitwise AND
c = a & b
print(c)  # Output: 1 yani(0001)
# Bitwise OR
d = a | b
print(d)  # Output: 7 yani(0111)
# Bitwise XOR
e = a ^ b
print(e)  # Output: 6 yani(0110)
# Bitwise tersleme
f = ~a
print(f)  # Output: -6 yani -(0110)
# Sola kaydırma
g = a << 1
print(g)  # Output: 10 yani(1010)
# Sağa kaydırma
h = a >> 1
print(h)  # Output: 2 (0010)

a = 5 # 0101

b = 3 # 0011

# Bitwise AND

c = a & b

print(c) # Output: 1 yani(0001)

# Bitwise OR

d = a | b

print(d) # Output: 7 yani(0111)

# Bitwise XOR

e = a ^ b

print(e) # Output: 6 yani(0110)

# Bitwise tersleme

f = ~a

print(f) # Output: -6 yani -(0110)

# Sola kaydırma

g = a << 1

print(g) # Output: 10 yani(1010)

# Sağa kaydırma

h = a >> 1

print(h) # Output: 2 (0010)

uygulama senaryosu:

operatörler ile ilgili konuyu özetleyecek bir örnek yapacak olursak şöyle bir uygulama güzel olabilir: kullanıcı iki sayıyı girmiş olsun ve bu sayılarla ilgili toplama, çıkarma, çarpma, bölme, modülüs(kalan) ve üs alma işlemlerini gösterelim:

# Kullanıcıdan iki sayıyı alma
sayı1 = float(input("Birinci sayıyı girin: "))
sayı2 = float(input("İkinci sayıyı girin: "))
# Toplama
toplam = sayı1 + sayı2
print("Toplam: ", toplam)
# Çıkarma
fark = sayı1 - sayı2
print("Fark: ", fark)
# Çarpma
çarpım = sayı1 * sayı2
print("Çarpım: ", çarpım)
# Bölme
bölüm = sayı1 / sayı2
print("Bölüm: ", bölüm)
# Modülüs (Kalan)
kalan = sayı1 % sayı2
print("Kalan: ", kalan)
# Üs alma
üssü = sayı1 ** sayı2
print("Üssü: ", üssü)

# Kullanıcıdan iki sayıyı alma

sayı1 = float(input("Birinci sayıyı girin: "))

sayı2 = float(input("İkinci sayıyı girin: "))

# Toplama

toplam = sayı1 + sayı2

print("Toplam: ", toplam)

# Çıkarma

fark = sayı1 - sayı2

print("Fark: ", fark)

# Çarpma

çarpım = sayı1 * sayı2

print("Çarpım: ", çarpım)

# Bölme

bölüm = sayı1 / sayı2

print("Bölüm: ", bölüm)

# Modülüs (Kalan)

kalan = sayı1 % sayı2

print("Kalan: ", kalan)

# Üs alma

üssü = sayı1 ** sayı2

print("Üssü: ", üssü)

kodumuzun ekran çıktısı aşağıdaki gibidir:

Sonuç olarak konuyu toparlamak gerekirse Python’da operatörler, Aritmetik operatörler matematiksel işlemleri gerçekleştirmek için kullanılırken, karşılaştırma operatörleri değerleri karşılaştırmak ve koşulları değerlendirmek için kullanılır. Atama operatörleri değişkenlere değer atamak ve güncellemek için kullanılırken, mantıksal operatörler koşulları kontrol etmek ve karar yapısını yönlendirmek için kullanılır. Operatörleri doğru bir şekilde kullanmak, programların daha verimli, okunabilir ve esnek olmasını sağlar. Python’da operatörler, işlemleri kontrol etmenin ve programların davranışını yönlendirmenin anahtarıdır.